کد خبر : 11182
نقش بی‌نظیر اصناف در اقتصاد مقاومتی
به منظور تبیین وضعیت و نقش اصناف کشور در بیانات مقام معظم رهبری و حرکت به سوی تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی بیش از هر چیز نیازمند ارائه مدل و رویکرد مشخص اصناف در خصوص موضوع اقتصاد مقاومتی هستیم.
علی فاضلی
به منظور تبیین وضعیت و نقش اصناف کشور در بیانات مقام معظم رهبری و حرکت به سوی تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی بیش از هر چیز نیازمند ارائه مدل و رویکرد مشخص اصناف در خصوص موضوع اقتصاد مقاومتی هستیم.
بدیهی است در گام نخست باید با بررسی مبانی نظری اقتصادی در حوزه اقتصاد مقاومتی دیدگاه، نقش و کارکرد اصناف را در این خصوص تبیین کرده و در پس آن موضوع را در بستری علمی ـ اجرایی به تحلیل نشست.
در گام بعدی باید مبتنی بر این مدل تدوین شده، نسبت به تعیین نقش و جایگاه نظام صنفی تصویری جامع و فراگیر را به نمایش گذاشت. در آخرین بخش نیز اقدامات عملیاتی اتاق اصناف ایران برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در راستای منویات مقام معظم رهبری تبیین شود.
**مبانی نظری اقتصاد مقاومتی
برخی از مفاهیم بی‌بدیل و منحصربفرد هستند و تنها در بستر زمان، مکان، فرهنگ و شرایط اقتصادی ـ اجتماعی یک جامعه، قابل تعبیر و تفسیر و ارزیابی می‌شوند. مفهوم اقتصاد مقاومتی نیز از جمله این مفاهیم است. بنابراین نباید در پی آن بود که بدیل این مفهوم را در غرب یا هر نقطه دیگری از جغرافیای کره زمین جستجو کرد. برای درک صحیح مفهوم اقتصاد مقاومتی نخست باید شاخص‌های آسیب‌پذیری اقتصادی را مورد مطالعه و ارزیابی قرار داد. برخی از این ویژگی‌ها عبارتند از: وابستگی اقتصاد به درآمدهای صادراتی ناشی از چند محصول، وابستگی به واردات کالاهای استراتژیک، عدم توانایی نظام اقتصادی در ایجاد شغل و عدم توانایی نظام اقتصادی در جذب سرمایه و توسعه کارآفرینی؛ با این اوصاف، اقتصاد مقاومتی دقیقا همین نقاط آسیب‌پذیری را نشانه رفته و بنا را بر رفع آن‌ها با تکیه بر اصول علمی و پژوهش‌های کارشناسی قرار می‌دهد.
**جایگاه اصناف در اقتصاد مقاومتی
اتاق اصناف ایران نیز در همین راستا و با توجه نقش و جایگاه نظام صنفی کشور در حوزه اقتصاد مقاومتی دایره عمل وسیعی را برای خود منظور کرده است. باید توجه شود که اصناف به عنوان بزرگترین نهاد غیردولتی متولی بخش خصوصی در کشور، نقشی تعیین‌کننده در احقاق اقتصاد مقاومتی دارند.
اصناف و بازاریان همواره به عنوان قشری از جامعه شناخته شده‌اند که در بستر تحولات اقتصادی و اجتماعی جایگاه و کارکرد گسترده و در عین حال موثری در حوزه‌های مختلف داشته‌اند. در اقتصاد ایران اصناف به عنوان آخرین حلقه اقتصادی اهمیت ویژه‌ای در رشد و پویایی اقتصاد کشور داشته و به دلیل گستردگی ارتباط مستقیم با آحاد مردم به مثابه قلب تپنده اقتصادی جامعه عمل می‌کنند. به عنوان نمونه، اصناف در نقش بزرگترین نظام توزیع کشور که صنوف آن ۴۵ درصد از بنگاه‌های صنفی را شامل می‌شوند،
حلقه واسطی بین تأمین‌کنندگان و مصرف‌کنندگان هستند. به طور طبیعی این گروه می‌توانند بیشترین نقش را در فروش محصولات تولید داخل کشور ایفا می‌کنند. از دیگر نقش‌های اصناف در اقتصاد مقاومتی می‌توان به ارائه بزرگترین سیستم خدمات پس از فروش کالاهای مصرفی و سرمایه‌ای کشور تحت عنوان مشاغل خدمات فنی اشاره کرد.
این گروه از صنوف ۱۸ درصد از بنگاه‌های صنفی کشور را شامل می‌شوند. هدایت بزرگترین بخش تولیدی کشور در حوزه صنایع خرد و متوسط، نقش دیگری است که در این زمینه برای اصناف وجود دارد. اشتغال ۲۲ درصد از بنگاه‌های صنفی در حوزه مشاغل تولیدی گواهی بر مدعا است. هزینه پایین راه‌اندازی صنوف تولیدی نسبت به واحدهای صنعتی، عامل اصلی گرایش صنعت‌گران به سمت صنوف تولیدی و سرمایه‌گذاری در این بخش است. از دیگر سو، اصناف بزرگترین شبکه خدماتی کشور را در اختیار دارند. به طوری که ۱۵ درصد از بنگاه‌های صنفی در رسته‌های مختلف خدماتی مشغول به فعالیت‌اند.
**اقدامات اصناف در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی
اتاق اصناف ایران با تکیه بر ظرفیت‌های موجود در بدنه واحدهای صنفی توانسته است در نظرات توزیعی کشور از طریق ساماندهی فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای علاوه بر روان‌سازی توزیع کالاهای ساخت داخل، محملی برای صادرات خدمات این فروشگاه‌ها به خارج از کشور باشد
. نظام تولیدی اصناف نیز علاوه بر تشکیل خوشه‌های تولیدی از طریق انعقاد تفاهم‌نامه سه جانبه اتاق اصناف ایران، دبیرخانه هیات عالی نظارت و سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی، توانسته است ظرفیت تازه‌ای در حوزه صادرات محصولات تولید داخل ایفا کند
. با توجه به این‌که نظام اصناف کشور مانند سایر بخش‌های اقتصادی کشور به صورت بهینه از منابع در دسترسی استفاده نمی‌کند، این گروه از فعالان اقتصادی با استفاده از ابزارهای ارتقای بهره‌وری نظیر آموزش و با رویکردهای جدید نسبت به بهبود بهره‌وری در کل اصناف اقدام کرده‌‌اند. انعقاد تفاهم‌نامه میان اتاق اصناف ایران و سازمان فنی و حرفه‌ای کشور به منظور ارتقا سطح علمی و آموزشی بدنه صنوف در همین حوزه قابل تعریف و تفسیر است. اشتغال آفرینی آن هم به صورت مشاغل پایدار از دیگر اقداماتی است که اصناف در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی به ثمر رسانده‌اند. به عنوان نمونه طی ۴ سال گذشته و به صورت سالانه ۱۱۰ هزار واحد صنفی جدید به بدنه اقتصاد کشور افزوده شده است.
با احتساب میانگین کارآفرینی ۲.۱ نفر برای هر واحد صنفی، تاکنون و ظرف چهار سال گذشته بیش از یک میلیون شغل در حوزه‌های صنفی ایجاد شده است. نکته بارز این اشتغال‌آفرینی هم در عدم وابستگی آن به بودجه‌های دولتی و عمومی کشور است. با این وصف و علیرغم اقدامات کم‌نظیری در این زمینه به انجام رسیده است، هنوز محمل بسیار زیادی برای انجام فعالیت‌های متنوع در زمینه تحقق اقتصاد مقاومتی وجود دارد. اتاق اصناف ایران نیز بنا دارد همچون گذشته این مهم را به انجام رسانده و در خط مقدم دستیابی به این اهداف ارزنده و منویات مقام معظم رهبری خواهد ماند.
